Regelmatig wandel ik van Montfoort naar Oudewater – om fit te blijven en om wat calorieën te verbranden. Van mijn voordeur naar het terras tegenover de Heksenwaag is het ongeveer vier kilometer. Soms neem ik de hond mee en ligt het tempo hoog. Andere keren loop ik samen met een van mijn kinderen en wandel ik langzamer: gezellig kletsen en regelmatig even stoppen om uit te rusten.
Als je voor het wandelen de tijd neemt, dan is er onderweg veel te zien. Zaken die je mist als je autorijdt, fietst of in een hoog tempo achter je hond aanloopt. Mijn kinderen zien trouwens nog meer dan ik. Zo zag mijn zoontje laatst een enorme tor op zijn rug op de weg liggen. Zijn pootjes bewogen in de lucht, op zoek naar houvast. Ik wilde net mijn telefoon pakken om de naam van de tor te achterhalen (met de app Obsidentify), toen mijn zoontje al enthousiast uitriep dat het een spinnende watertor was.
Thuis in mijn boekenkast staat een oude educatieve kijkkast ‘sloot en plas’ met daarin opgezette waterdiertjes. Mijn zoontje vindt deze prachtig en herkende de watertor daardoor meteen. Handig om parate kennis te hebben! We hebben het beestje teruggezet in het water en vroegen ons af hoe hij op de weg was terechtgekomen. Misschien had een vogel hem gevangen en laten vallen?
Even later zagen we een plant die ík dan weer direct herkende: judaspenning. Mijn zoontje vroeg zich af of deze naar Judas was vernoemd. Ik had hem met Pasen namelijk verteld hoe Judas voor 30 zilveren penningen Jezus verraadde aan de hogepriesters. Ik liet hem de zaaddoosjes zien en hij moest lachen: ‘Dat lijken wel zilveren munten!’
Het is mooi om te zien dat kennis meer betekenis krijgt, als het wordt gekoppeld aan voorkennis. Als nieuwe kennis wordt verbonden met wat je al weet, dan gaat kennis veel meer leven en begrijp je iets beter en dieper. Het kan zelfs voor een lach zorgen: judaspenning!
Met Judas liep het trouwens niet goed af: hij pleegde zelfmoord door zichzelf op te hangen aan een vlier. Bij ons in de tuin staan meerdere vlieren en in de herfst groeien op het oude hout zwammetjes, die sprekend op oortjes lijken: judasoor. Ik weet nog dat mijn zoontje ooit ontsteld kwam melden dat er een oor aan de boom groeide. Ik ben destijds met hem meegelopen naar buiten en heb hem verteld over de mythe van het judasoor.
Terwijl we naar de judaspenning keken, vroeg ik hem of hij nog iets uit de natuur kende dat naar Judas verwijst. Ik trok aan mijn oor en hij riep uit: ‘Judasoor!’ Een webje van kennis in zijn langetermijngeheugen werd geopend en zijn wereld werd er een stukje mooier en betekenisvoller door. De nieuwe kennis van de judaspenning werd gekoppeld aan dit webje.
Het zijn dit soort kenniswebjes in ons hoofd waarmee we de wereld betekenis geven. Zonder deze kennis waren de zaaddoosjes van de judaspenning gewoon saaie platte schijfjes geweest en waren we snel doorgelopen. Kennis geeft inzicht en begrip. Kennis kleurt onze wereld. Kennis laat ons voelen, lachen en genieten. En kennis maakt ons nieuwsgierig naar meer. Kun je judasoor eten? En judaspenning? En wat is eigenlijk een judasgeit?
Door: Marcel Schmeier
Gepubliceerd op 23 september 2024