‘We willen je graag meenemen tot waar we kunnen komen. Om van daaruit je eigen grenzen te verkennen en te worden wie je bent.’
Dit was de tekst op het geboortekaartje van onze oudste, achttien jaar geleden. Nu is dat moment gekomen. Hij zit midden in zijn eindexamens en vertrekt daarna voor een backpacktrip door Europa. Hij gaat niet mee op onze gezinsvakantie en zal na de zomer starten op de universiteit. Dat betekent dus dat ik hem steeds meer moet loslaten. Eerlijk gezegd vind ik dat best een proces.
Ik ben supertrots op hem en weet zeker dat hij zelfstandig genoeg is om deze nieuwe fase in zijn leven succesvol in te stappen. Maar ik ben zoekende in de rol die dan voor mij overblijft als zijn moeder. Ik heb ervan genoten om hem te zien opgroeien en tijd vrijgemaakt om hem te mogen begeleiden. Het is spannend wat er straks gaat gebeuren als hij zijn eigen pad gaat lopen.
In mijn werk als kinder- en jongerencoach is ‘loslaten’ ook een terugkerend thema. Ten eerste is het de bedoeling dat de kinderen na de intake alleen bij mij komen. Het komt regelmatig voor dat ouders daar meer moeite mee hebben dan de kinderen zelf. Mama blijft dan dralen en vraagt om nóg een afscheidsknuffel. Of papa zegt: ‘Zal ik een kwartier eerder komen?’ Natuurlijk zijn ouders altijd welkom om mee te kijken bij een sessie. Maar deze ouders hebben moeite om hun kind zelfstandigheid te geven. Met zachte drang overtuig ik hen ervan dat hun kind prima in staat is zelf met mij een oplossing te zoeken voor de moeilijke situatie.
Ook de afronding is soms lastig voor ouders. Laatst had ik met Eva,* een meisje van negen, geoefend met het sluiten van vriendschappen en het aangeven van haar grenzen. Ze had al een paar keer enthousiast verteld over speelafspraakjes en liet steeds meer assertiviteit zien. Toen ik haar vroeg welk cijfer zij zichzelf nu gaf in haar contacten op school, antwoordde ze: ‘Een acht.’ Dan is het duidelijk: we kunnen richting afronding. Toen moeder Eva kwam halen, vertelden wij dus enthousiast over de goede resultaten. Moeder reageerde echter wat weifelend op mijn voorstel om een evaluatiegesprek te plannen.
De dag daarna kreeg ik een e-mail. Het was zeker waar dat Eva gegroeid was, schreef ze, maar de laatste tijd kon ze wat moeilijker in slaap komen. Laatst had ze ook een fikse ruzie gemaakt met haar broer. Kon ik daar misschien ook nog wat tijd aan besteden? Deze aandachtspunten vielen buiten de originele hulpvraag, dus ik besloot om moeder te bellen. Ze gaf eerlijk aan dat ze het fijn vond dat er iemand een tijdje meekeek en dat ze het ook spannend vond om weer alleen de opvoeding ter hand te moeten nemen. In ons gesprek kon ik haar geruststellen. Ze is een prima moeder en haar dochter heeft écht genoeg handvatten om verder te groeien. We maakten een afspraak voor een eindgesprek.
Het meest ontroerende voorbeeld van loslaten kreeg ik van Maarten,* een jongen van negentien jaar. Ik kwam hem tegen in een bijzondere setting. Ik was uitgenodigd op een dag waar jongeren vanwege persoonlijke, stagnerende omstandigheden hulp kregen van verschillende professionals. De jongeren mochten dromen over hun toekomst en werden aangemoedigd om een vervolgstap te zetten in hun persoonlijke proces. Elk halfuur ging ik naar een volgend groepje om vragen te beantwoorden of een interventie uit te voeren.
Halverwege de dag kwam ik in zo’n groepje Maarten tegen. Hij gaf aan dat hij zich compleet geblokkeerd voelde, omdat zijn vader drie jaar daarvoor was overleden. Hij kon zich niet losmaken van hem en was nog dagelijks in de rouw. Ik voelde echt zijn urgentie. ‘Kun jij mij hiermee helpen?’ vroeg hij. Ik overwoog de mogelijkheden. Het was een te heftig thema voor een groepssessie. De andere jongeren waren echter bereid iets te gaan drinken en zo bleef Maarten met twee goede vrienden achter bij mij. De deur ging op slot en ik vroeg Maarten of hij twee tegels op de grond wilde leggen die hemzelf en zijn vader representeerden. Hij ging op zijn eigen tegel staan, keek naar de tegel van zijn vader en barstte in huilen uit. ‘Ik mis je zo! Hoe kan ik nu verder zonder je? Hoe moet ik nu een studie kiezen zonder jouw advies?’
Nadat hij weer enigszins tot rust was gekomen vroeg ik hem op de tegel van zijn vader te gaan staan. Hij bleef een tijdje stil staan en ik zag een verandering in zijn lichaamstaal. Ik vroeg hem wat hij voelde. Hij antwoordde: ‘Mijn vader zegt dat hij nu rust heeft. Dat hij veel vertrouwen heeft in mij en dat ik vanbinnen wel weet welke opleiding past. Hij moedigt mij aan om de stap te zetten.’ Iedereen in de ruimte was ontroerd. Maarten bleef nog een tijdje staan. Toen stapte hij van de tegel af. Hij gaf mij een hand en zei met een grote grijns: ‘Dank je. Het is tijd om mijn vader los te laten en weer te gaan leven.’ Enigszins verbouwereerd pakte ik mijn spullen weer in de tas. Wat had daar, binnen een kwartier, een bijzondere omslag voor mijn ogen plaatsgevonden. Het leverde mij een prettig inzicht op. Je hoeft niet bang te zijn om los te laten. Je mag vol vertrouwen een nieuwe richting inslaan en je zult zien dat er altijd andere interessante en mooie levenservaringen voor in de plaats komen.
* De namen zijn vanwege privacy-redenen gefingeerd.
Gepubliceerd op 4 juni 2019
Bekijk hier het complete blogoverzicht
Bekijk ook:
