Hoe leert jouw kind het liefst? Vanaf een scherm of uit een boek? En aantekeningen maken? Met een laptop of met pen en papier? Hoe zit dat nu met dat leren vanaf een laptop, iPad of Chromebook? Haalt jouw kind lagere cijfers op school dankzij het leren vanaf zo’n scherm?
Door: Tineke Ingwersen, samen met Sofie van de Waart
(auteurs van de Basisschoolbundel)
Leert je kind beter vanaf een scherm of uit een boek?
Wat zijn de wetenschappelijk inzichten over het leren door je kind vanaf een scherm? Over de impact van digitalisering en de manier van lezen verscheen in 2019 de Stavanger Verklaring. Die verklaring vat het onderzoek van zo’n honderd wetenschappers samen. De conclusie is duidelijk. Tekstbegrip vanaf een scherm is significant minder dan vanaf papier. Als je kind snel een algemene indruk wilt krijgen van een tekst wint het scherm. Maar als je kind een tekst wil begrijpen, onthouden en verdiepende vragen kunnen beantwoorden, dan wint papier.
Aantekeningen maken met pen of met laptop?
Studenten kunnen zo snel typen dat ze het college letterlijk overnemen, vertelde hoogleraar onderwijspsychologie Paul Kirschner tegen Nieuwsuur. Maar zo verwerken je hersenen de stof niet. Schrijven gaat niet zo snel als typen. Als je kind aantekeningen schrijft, wordt hij gedwongen onderscheid te maken tussen hoofd- en bijzaken. Letterlijk overtypen is vergelijkbaar met een leerling die de belangrijke zaken in een tekst markeert en vervolgens met een heel groen hoofdstuk zit. Je voert wel wat uit maar je leert niets.
Het nut van schrijven
Schrijven met pen op papier is een fysiek proces waarbij meerdere hersengebieden betrokken zijn. Als je kind schrijft, activeert dit fysieke proces een uniek hersencircuit. Precies dit hersencircuit maakt leren makkelijker. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat kinderen hun geheugen en leervermogen verbeteren door de fysieke activiteit van schrijven. Als je kind typt, blijkt dit niet zo te zijn.
Teksten lezen
Je kind leert beter van papier dan van een scherm. Ook teksten lezen uit een boek betreft een fysieke handeling. Je kind leest namelijk letters maar maakt onbewust ook een soort plattegrond van een pagina, een hoofdstuk of een tekst in zijn brein. De fysieke ervaring van weten waar je in de tekst bent, vergemakkelijkt het opslaan van die plattegrond en daarmee het begrip van de tekstinhoud.
Afleiding
Vanzelfsprekend zorgen die schermen ook voor afleiding. Uit betrouwbare bronnen weet ik van YouTube-filmpjes kijken bij Frans en Netflixen tijdens wiskunde. Docenten denken op een scherm zicht te hebben op de activiteiten van hun leerlingen, leerlingen weten precies dit scherm te ontwijken. En dan heb ik de notificaties van social media nog niet genoemd.
Is er dan helemaal niets goed aan die digitale revolutie?
Natuurlijk wel. Hoe makkelijk is het om tijdens je huiswerk voor wiskunde uitleg te vinden op de site www.wiskundeacademie.nl. Of bij het leren van geschiedenis, geschiedenisdocent Jort te bezoeken die zijn uitleg online deelt. Hoe fijn is het om Nederlandse grammatica te oefenen met behulp van cambiumned of woordjes Frans te laten overhoren door wrts. Pas dan weet je of je klaar bent voor de toets. Je vindt op internet diagnostische toetsen, oefeningen en uitwerkingen voor bijna alle vakken. Geweldig! Verder hebben docenten digitale volgsystemen waarmee zij jouw kind precies kunnen aansturen op het niveau dat hij nodig heeft. Het computer programma noteert namelijk niet alleen of hij het huiswerk gemaakt heeft maar ook hoe hij het gemaakt heeft.
Hoe help jij je kind met een laptop-, iPad- of Chromebook:
Klaagt jouw kind over lange studietijden en/of slechte cijfers stimuleer je kind dan eens uit het boek te leren zonder scherm. De meeste scholen hanteren namelijk naast het scherm ook nog gewoon fysieke boeken. Gebruik het
scherm alleen als ondersteunend, voor extra uitleg of oefenmateriaal. Bespreek samen het verschil in inspanning en resultaat. Neem samen de proef op de som. Laat je kind bijvoorbeeld een uur geschiedenis leren vanaf een scherm
en een uur uit het boek. Wat is het resultaat?
scherm alleen als ondersteunend, voor extra uitleg of oefenmateriaal. Bespreek samen het verschil in inspanning en resultaat. Neem samen de proef op de som. Laat je kind bijvoorbeeld een uur geschiedenis leren vanaf een scherm
en een uur uit het boek. Wat is het resultaat?
Wil jij je kind:
• Begeleiden met alle kernvakken van de basisschool• Laten zien waar hij of zij staat in haar ontwikkeling• Uitleg én oefeningen geven mbt de lastige stofSchaf dan de Basisschoolbundel aan en ga samen aan de slag!