Weer leverbaar!
Winnaar van de LBBO-verkiezing:
Het Beste Onderwijsboek 2018
Als leraar ervaar je veel werkdruk. Dagelijks komen er allerlei zaken op je af die veel tijd en aandacht vragen. Dit kunnen problemen zijn die zich maar niet lijken op te lossen, of collega’s die regels en afspraken zijn vergeten. En terwijl je de plooien van de dag glad strijkt, schiet je te binnen dat je bij een vergadering of overleg wordt verwacht. ’s Avonds plof je op de bank en verzucht je: ‘Kon ik maar weer eens gewoon lekker lesgeven.’
In het boek En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven? leggen Eva Naaijkens en Martin Bootsma stap voor stap uit hoe je de werkdruk in je schoolorganisatie kunt verlagen en hoe je daardoor ruimte krijgt om je vakmanschap te ontwikkelen. Ze presenteren een kwaliteitsaanpak die eenvoudig en efficiënt is: Enigma. Het zorgt ervoor dat situaties die op elke school voorkomen gestroomlijnd worden, dat er niet of nauwelijks wordt vergaderd en dat jij als leraar tijd hebt om goed onderwijs te geven.
Deze kwaliteitsaanpak is voor elke basisschool geschikt. Door als school te werken vanuit een beperkt aantal ambities en doelen, ontstaat er een focus op goed onderwijs. Dat is onderwijs waarbij de leraar haar professionaliteit optimaal kan ontwikkelen en waarvan de leerlingen optimaal zullen profiteren.
Lof alom:
‘Wat mij zeer aanspreekt is dat de leraar in deze aanpak centraal staat. Alles valt of staat namelijk met de kwaliteit van de man/vrouw voor de klas. Krijgen zij tijd en ruimte dan komt dat de leerlingen ten goede.’ Bertus Meijer, Onderwijsenzo
‘Twee bevlogen, ervaren en succesvolle onderwijsmensen delen in dit boek hun ambitieuze visie en werkwijze, zodat ook andere scholen daarvan kunnen profiteren. Ze doen dit persoonlijk, openhartig, enthousiasmerend, inspirerend, verfrissend en zo nu en dan confronterend. Hun kwaliteitssysteem integreert interne kwaliteit en externe verantwoording tot één samenhangend geheel. Werk je volgens Enigma, dan kun je op de vraag “waarom doen jullie dat eigenlijk?” niet meer zeggen “omdat het moet van bestuur of inspectie”. Het antwoord zal zijn “omdat het waardevol is, houvast biedt en bij ons past!”.’ – Noëlle Pameijer
‘De kwaliteitsaanpak zoals in dit boek beschreven helpt enorm het proces van beslissingen nemen, uitvoeren en borgen te vereenvoudigen. Voor mij is het kwaliteitssysteem een verademing. Alle afspraken staan duidelijk en zeer beknopt op een kaart, ingedeeld per categorie of onderwerp. Hierdoor verkort je vergadertijd of kun je vergadertijd helemaal schrappen. In een periode van bijvoorbeeld rapporten schrijven, kan ik makkelijk terugzoeken naar afspraken over hoe wij rapporten schrijven als team. Teamleden kunnen op elkaar rekenen want de afspraken en doelen staan duidelijk op papier. Als ik bijvoorbeeld een leerling bij een collega breng om het even op adem te laten komen, weet mijn collega waarom ik dit doe en helpt hij mij hierbij omdat we dit met elkaar hebben afgesproken. Voor goed onderwijs houden we veel tijd over en de kwaliteit van onze lessen worden inhoudelijk steeds beter.’ – Eva Kock, leraar Alan Turingschool
‘Dit boek zorgt ervoor dat je als leerkracht weer tijd hebt om goed onderwijs aan je leerlingen te geven, elke dag weer. Voor mij was het een bekend gevoel dat je na schooltijd zo druk bent met overleggen, werkgroepen en vergaderingen dat je niet meer aan het goed voorbereiden van je lessen toekomt. Dit boekt geeft veel concrete en goede tips om de werkdruk écht aan te pakken zodat je meer tijd overhoudt om je als leerkracht te ontwikkelen en zorg te dragen voor de ontwikkeling van je leerlingen. De combinatie in de hoofdstukken tussen concrete, persoonlijke voorbeelden vanuit de ervaringen van de auteurs en de wetenschappelijk onderbouwde informatie zorgen ervoor dat het erg prettig leest. Martin Bootsma beschrijft in het boek dat voor hem de voornaamste reden om aan de jury Excellente Scholen deel te nemen was dat hij mogelijkheden zag voor het Nederlandse onderwijs om van elkaar te leren. Ik vind het geweldig dat Martin Bootsma en Eva Naaijkens nu hun eigen ervaringen in dit boek delen, zodat álle scholen in Nederland de mogelijkheid krijgen om hiervan te leren hoe ze een duidelijke en goede structuur in de school kunnen neerzetten.’ – Leontine le Blanc, SBO Michaëlschool
‘Wat mij betreft nu al het belangrijkste onderwijsboek van 2018.’ – Kees van Overveld
‘Het boek is zeer toegankelijk geschreven, sterk inspirerend, met tal van praktische voorbeelden die aansluiten op de concrete onderwijspraktijk. Kortom: voor onderwijsmensen wellicht meer dan een eyeopener en een handreiking.’ – NBD Biblion
‘Een must-read voor elke leerkracht, maar vooral voor elke schoolleider.’ Juf Maike
‘De auteurs van dit boek hebben in de praktijk van het Nederlandse onderwijs een eigen kwaliteitsaanpak ontwikkeld, de Enigma-aanpak, die universeel, in elke school toe te passen is. Je zou deze aanpak kunnen omschrijven met het cliché minder is meer, waarbij minder slaat op het aantal doelen en ambities die een school wil waarmaken en meer op de onderwijskwaliteit. Deze uitspraak wil allerminst zeggen dat de aanpak een cliché is. Integendeel: het is een blauwdruk voor goed onderwijs gegeven door gelukkige en gemotiveerde leerkrachten. Eigenlijk is het boek een eerbetoon aan het handelings-gerichte principe De leerkra cht doet ertoe.’ – Boeketje Onderwijs ‘Eva Naaijkens en Martin Bootsma geven met deze twee boeken leraren en schoolleiders een houvast bij de verbetering van de kwaliteit van hun onderwijs.’ – Dick van der Wateren, Onderzoekonderwijs.net
‘Een topboek waar alle leraren en schoolleiders de tijd voor moeten nemen.’ – Lidy Peters, LBBO
Downloads
Bij dit boek horen een aantal praktische bijlagen, die je – als je het boek hebt aangeschaft – hier kosteloos kunt downloaden. Het wachtwoord vind je in het boek. Veel succes!
De auteurs ontwikkelden bij het boek deze website: www.enigmaonderwijs.nl
In 2020 ontving de Alan Turingschool de eerste prijs als Klassewerkplek. Lees hier het interview met Eva en Martin over hun aanpak.