Scholen krijgen een veelheid aan post en mails binnen van landelijke thema’s en goede-doelenacties met daarbij behorend lesmateriaal. Veelal waardevolle materialen die mooi passen bij het vak burgerschap. Maar waar zeg je ‘ja’ tegen en waar besluit je niet aan mee te doen? Deze keuze heeft te maken met de waarden van een school. Waarden vormen het fundament van het pedagogisch klimaat in een school. En de waarden weerspiegelen het gedrag van de mensen in een schoolgemeenschap. In een visie van een school vind je de waarden terug: wat voor school willen wij zijn of worden en wat geven wij leerlingen mee in hun persoonlijkheidsontwikkeling? Niet elke school heeft in zijn schoolplan de waarde respect staan, maar elke school in Nederland vindt het belangrijk dat leerlingen respectvol met elkaar omgaan en elke school wil opstaan tegen pesten. Neemt pesten echt af door een jaarlijkse themaweek begin oktober? En groeit respect door één landelijke dag (13 november) per jaar? Vraagt de tijd waarin wij nu leven niet om 365 dagen van respect, elk jaar weer?
Afgelopen week zag ik een bericht in de krant over een groep jongeren die joelde en lachte om een aangereden agent die op straat lag met gebroken botten. En zondagavond keek ik met verbijstering naar een verslag over de betoging van anti-islamitische Pegida-aanhangers in Hilversum. Het is aan de orde van dag dat je geconfronteerd wordt met heftige berichten rondom intolerantie en gebrek aan respect in onze samenleving. Ik schaam mij soms bijna voor mijn landgenoten en vraag mij af waar onze idealen zijn gebleven. Want waarden zijn toch eigenlijk idealen en waarden als vrijheid, respect, gelijkheid, tolerantie en democratie waren toch zo kenmerkend voor ons land? Sommige van deze waarden staan zelfs in onze grondwet. Respect is toch waar alles om draait in een samenleving. Door respectvol met elkaar om te gaan laten wij zien dat wij elkaars verschillen accepteren. Respect voorkomt discriminatie en intolerantie. En intolerantie is een bodem voor pestgedrag. Bewust harde knallen laten horen bij een asielzoekerscentrum bijvoorbeeld is een ernstige vorm van pesten!
De jeugd heeft de toekomst, dus er ligt een schone taak bij ouders en leraren om niet alleen aandacht te besteden aan preventie van pesten en intolerantie tijdens de Week tegen pesten of de Dag van respect, maar dit elke dag van het jaar te doen. Elke dag is een dag van respect. Geen incidentele lessen over positief omgaan met elkaar. Je inzetten voor een respectvolle gemeenschap vraagt van een school een helder beleid waarin het hele team eenduidig werkt vanuit gezamenlijke basiswaarden en gedragsverwachtingen samen met ouders! Dan zijn respectlessen ingebed in het dagelijks onderwijsaanbod en is er een grotere kans dat kinderen wat zij op school mee krijgen ook toepassen in de wereld buiten school.
Gelukkig zijn er heel veel scholen waar dit al gebeurt. En laten wij niet te veel aandacht besteden aan al die incidenten rondom intolerantie, want wat je aandacht geeft groeit! Er zijn talloze hartverwarmende initiatieven in ons land waarin mensen kleine en grote dingen doen voor hun medemens. Een mooi voorbeeld hiervan was een bericht vanuit Apeldoorn waar 350 asielzoekers werden opgehaald door inwoners om gezellig bij hen thuis te komen eten. De media moet veel meer aandacht besteden aan de positieve dingen in onze samenleving, dan wordt het voor alle mensen veel aantrekkelijker om je respectvol en tolerant te gedragen. Nederland wordt een land waar het ‘cool’ is als je openstaat voor verschillen en met respect met anderen omgaat en waar men probeert een passende plek te bieden voor ieder mens. In het onderwijs wordt daar al hard aan gewerkt met passend onderwijs. Ik heb er zin in, ik ga ervoor: Nederland een passende samenleving!
Geplaatst op 26 oktober 2015
Bekijk hier het complete blogoverzicht