De donkere dagen voor kerst. Zo worden ze genoemd. Dagen waarin je naar je werk gaat voordat het licht wordt en het licht alweer verdwenen is als je na je werk thuiskomt. Dit jaar zijn de donkere dagen al veel eerder begonnen. Ze begonnen begin november al, toen Excelsior-speler Moreira in een uitwedstrijd tegen FC Den Bosch bestookt werd met ernstig racistische uitingen vanuit de tribune. Even werd de wedstrijd stopgezet, maar al snel weer hervat. ‘De show must go on,’ zullen we maar zeggen. Wat een gitzwarte dag was dit!
De gebeurtenis maakte veel los in Nederland, maar ook internationaal gezien was er veel media-aandacht. Racistische spreekkoren, kwetsende leuzen en pijnlijke gebaren richting donkere spelers op het voetbalveld; ze vormen een probleem dat al lange tijd speelt in het Europese voetbal. En ook bij amateurclubs komt het regelmatig voor. Er zijn veel acties geweest om aandacht te vragen voor dit smakeloze supportersgedrag, maar blijkbaar is het een vuurtje dat blijft smeulen en er hoeft maar één persoon te zijn die olie op het vuur gooit en er ontstaat spontaan een hellevuur aan kwetsende liedjes en leuzen op de tribune.
Smakeloos supportersgedrag is een vuurtje dat blijft smeulen
Helaas liggen racisme en discriminatie niet alleen op het voetbalveld voortdurend op de loer. Ik zat afgelopen vrijdag in de auto op weg naar huis en luisterde naar Radio 1. Een interview met drie jongvolwassenen raakte mij diep. Eerst was er een gesprek met een jongen van begin twintig. Hij vertelde hoe hij meerdere keren per dag werd beledigd, vernederd en soms zelfs fysiek bedreigd of mishandeld. Dit gebeurt in het openbaar vervoer, op straat of in uitgaansgelegenheden. De enige reden voor al deze ernstige pesterijen door wildvreemden is dat hij zichtbaar anders is: anders qua kledingstijl en seksuele geaardheid. De agressie die dit blijkbaar oproept bij andere jongeren is verbijsterend. De jongen vertelde geëmotioneerd dat er slechts een enkele keer iemand ingreep: een buschauffeur die het voor hem opnam door de bus stop te zetten en de politie te laten komen. Hij vertelde ook dat er soms wel omstanders zijn die er wat van zeggen, maar dat anderen dan meestal gewoon wegkijken en doorlopen alsof zij het niet gehoord of gezien hebben. Herhaaldelijk heeft hij aangifte gedaan, maar het ontbreekt de politie aan tijd en middelen om van dit soort aangiftes ook daadwerkelijk een zaak te maken, dus de daders komen er meestal mee weg.
In het radioprogramma kwamen ook twee jonge lesbische meiden aan het woord. Zij hadden vergelijkbare ervaringen. Deze vrouwen hadden dubbel veel last van discriminatie en geweld, doordat zij ook van niet-Nederlandse afkomst zijn. Zoals een van de twee zei: ‘Dat is dus twee keer prijs hebben als je weer eens een groep agressievelingen tegenkomt op straat.’
Zeventig jaar na de Tweede Wereldoorlog lijkt de samenleving weinig geleerd te hebben van de geschiedenis. Discriminatie vanwege huidskleur, afkomst, sekse, seksuele voorkeur, uiterlijk, handicap en ga zo maar door blijkt moeilijk uit te roeien. Er ligt een grote taak voor iedereen om hier iets tegen te doen. De jongste generatie is de generatie waar wij onze pijlen op moeten richten. Die generatie zit nu op de basisschool. Ik weet dat er al zoveel extra’s de scholen binnenstroomt waar ze aandacht aan moeten besteden. Maar dit is niet iets extra’s, dit is gewoon basisleerstof! Characterbuilding, persoonlijkheidsontwikkeling, burgerschap, noem het zoals je het wilt noemen. Als wij er maar iedere dag aandacht aan besteden om de samenleving toleranter te maken. En ook de media hebben hierin een grote verantwoordelijkheid. Stop de programma’s waarin het er om draait dat mensen anderen zo hard mogelijk afbreken onder het mom van ‘humor’ en entertainment.
Laten we in deze donkere dagen het goede voorbeeld geven en iedere dag minimaal drie keer iets aardigs doen
En laten we in deze donkere dagen zelf ook meteen een bijdrage leveren door het goede voorbeeld te geven en iedere dag minimaal drie keer iets aardigs te doen: groet iemand op straat, geef een compliment of schouderklopje of begin een gesprekje met zomaar iemand die je tegenkomt. Doe jij ook mee met deze Donkere Dagen Challenge? Ik ben al begonnen! En geloof het of niet, het lijkt meteen al een beetje lichter te worden buiten!
Geplaatst 3 december 2019
Monique Baard publiceerde een aantal boeken bij Uitgeverij Pica, waaronder:
