door Wouter van der Schaaf
In Onderwijsheid. Intuïtie of handelen binnen bewust gekozen schoolklimaat? vertellen negen schoolleiders zeer openhartig over situaties waarin zij van het ene moment op het andere keuzes moesten maken. Keuzes waarvoor zij nooit waren opgeleid, maar die wel beslissend waren voor het verdere verloop van de carrière van de leraar én de leerling – en soms zelfs het voortbestaan van de school.
De standaard beleidsregels van de school geven niet altijd houvast als het gaat om onverwachte noodgevallen. In deze moeilijke situaties moesten de bestuurders dan ook handelen vanuit ervaring, deskundigheid, mensenkennis, intuïtie en praktische wijsheid. Bij terugblik op die periode en de besluiten die zij toen namen, herleefden zij de momenten die een enorme impact hadden op hun professionele en persoonlijke leven. Het liet hen nooit ongeroerd.
Deze bijzondere verhalen onderstrepen dat goed leiderschap het best tot zijn recht komt binnen een team van medewerkers dat op elkaar kan bouwen, elkaar kan vertrouwen en op elkaar is ingespeeld.
Hieronder kun je Onderwijsheid gratis downloaden:
Onderwijsheid (pdf)
Onderwijsheid (epub)
Over de auteur
Wouter van der Schaaf werkte zijn hele professionele leven in en voor het onderwijs: als leraar aan een basisschool; als beleidsontwikkelaar voor de onderwijsvakbeweging; nationaal (AOb) en internationaal (Education International). Als programmaleider was hij betrokken bij de kwaliteit van het onderwijs en de opbouw van onderwijsbonden in ontwikkelingslanden.
Wouter van der Schaaf over de totstandkoming van deze uitgave:
‘Zo heel moeilijk was het niet om met schoolleiders in gesprek te komen over uitzonderlijke omstandigheden waar zij in hun loopbaan mee zijn geconfronteerd. Heel openhartig spraken zij over de omstandigheden die vroegen om onmiddellijke actie. Om leiderschap. Geen leiderschap uit een boek, maar voortkomend uit onderwijsheid.
Sommige van mijn gesprekspartners noemden dat intuïtie, maar alles overziend denk ik dat het meer is dan intuïtie. Het gaat uiteindelijk om het handelen binnen een welbewust gekozen schoolklimaat waar veel schoolleiders veel energie en tijd in steken. Veel van de keuzes die in abnormale omstandigheden moeten worden genomen, kennen hun natuurlijke basis in het reguliere dagelijks werk.
De schoolleiders waren bij de gesprekken zonder uitzondering zeer openhartig over hun doen en laten. De meeste gebeurtenissen lagen al enige tijd achter hen. Het had hun de tijd geboden te reflecteren op hun eigen handelen. Leiderschap in uitzonderlijke omstandigheden is naar mijn idee een van de meest onderschatte werkzaamheden van een schoolleider. De pressie komt van alle mogelijke kanten en te midden van al die krachten moet de schoolleider de juiste − eigen − beslissing nemen. De verhalen over het proces en de gemaakte keuzes maakten diepe indruk op mij. En ik hoop ook op de lezer.’
Onderwijsheid is een gratis uitgave uit de serie Leiderschap in de onderwijspraktijk. Klik hier voor de andere delen in deze serie >>
Wouter schreef ook:
