Je zit er je hele leven mee opgescheept.
Vaak een zegen en soms een last, want ontlopen kan niet.
Ik ben introvert. Het heeft me jaren gekost eer ik daarachter kwam. En dat ik ontdekte dat ongeveer een derde deel van de mensen introvert is. Dit in meer of mindere mate. Ondertussen weet ik dat ik aan het uiteinde van de schaal zit.
De trigger was voor mij een column van Marit de Roij met als pakkende titel ‘De tirannie van de extraverten’. Zij vertelt daarin over haar ervaringen met de extraverte uitspattingen tijdens haar Leidse studententijd. Negatieve ervaringen.
Voor het eerst verwoordde iemand hoe ik mij al zo lang voelde. Ik was toen 57. Een column die ik las en herlas. Een column die mij hielp zaken te duiden.
Als kind was ik een stille, gelukkige leerling. Ik deed de dingen die moesten met plezier, had vrienden en thuis was het ook fijn. Maar ik was ook in mijn element als ik alleen mijn dingen kon doen, mensen kon observeren en kon kiezen waar ik aan meedeed. ‘Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg,’ zei mijn moeder altijd. Dat kostte mij geen enkele moeite. Integendeel. Ik vind het fijn om stil en soms alleen te zijn.
‘Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg,’ zei mijn moeder altijd. Dat kostte mij geen enkele moeite.
Toch werd ik op school en later op mijn werk in een extravert keurslijf gedwongen. Dat kwam vooral door onwetendheid, maar ook door de drammerigheid van de anderen. Op schoolrapporten stond vaak dat ik te stil was. In de afscheidsmusical had ik als enige geen enkele rol. Volwassen collega’s haalden het in hun hoofd om mijn lokaal tegen mijn wil op zijn kop te zetten omdat de rommelpiet was geweest. Tijdens nascholingen moest ik vaak overleggen met schreeuwerige collega’s. Ik heb op talloze momenten rollenspelletjes en andere ellendige activiteiten moeten doen omdat de extraverten mij dwongen. En ik mij liet dwingen, omdat ik niet begreep wat mij overkwam. Ik klopte niet … zij wel.
En zo zijn er legio voorbeelden. De term tirannie die Marit de Roij gebruikt is helaas vaak van toepassing. Jean-Paul Sartre zei ooit ‘De hel, dat zijn de anderen’. Dat klopt. De extraverte anderen maken ons leven moeilijk. Daar waar ik graag met kinderen werk is mijn omgang met volwassenen vaak moeizaam en geforceerd. Ik moet mij ertoe zetten.
Het vervelende is dat extraverten meestal van goede wil zijn en niet doorhebben wat er gebeurt. In hun overrompelende enthousiasme herkennen ze niet dat anderen dat enthousiasme niet delen. Dit omdat het toch allemaal zo leuk is. Als je iets leuk vindt, is het lastig te begrijpen dat er mensen zijn die het echt niet waarderen.
Als ik kijk naar de kenmerken van introverte mensen lezen deze als een blauwdruk van mijn persoonlijkheid.
Introverten:
- Treden niet graag op de voorgrond
- Verdwijnen in grote groepen of bij dominante mensen
- Ervaren stress als iedereen naar ze kijkt
- Houden wel en niet van mensen
- Hebben moeite met onverwachte zaken
- Hebben meer oplaadtijd nodig
- Zijn gebaat bij een rustige omgeving
De verschillen tussen introverten en extraverten zijn groot. Vaak worden introverten gezien als traag en minder deskundig. In een schoolteam zijn de extraverten doorgaans in de meerderheid. En als ze niet in de meerderheid zijn, laten ze zich alvast wel meer horen. Directies gaan daar in hun haast vaak in mee. De introverten hebben ook nog eens de neiging zich aan te passen. Dit geheel tegen hun aard in en tegelijk passend bij hun aard. Dat is vermoeiend en maakt hen niet gelukkig. Het kostte mij, zoals gezegd, jaren om dat ongelukkige gevoel te duiden. Een gevoel dat ik van kinds af aan had, want ook kinderen kunnen introvert zijn.
Laat hen soms alleen. Ze zijn dan niet eenzaam.
Hoe kunnen we introverte kinderen (en collega’s) helpen?
- Geef hun de kans hun zegje in een kleine setting te doen. In een groep volwassenen kom ik niet uit de verf. Ik ben dan altijd ad rem en bijdehand in de auto op weg naar huis en teleurgesteld omdat het mij weer is overkomen.
- Vaak is schriftelijk uiten voor introverte mensen fijn. Soms ga je dan blogs en columns schrijven. Voor Pica bijvoorbeeld.
- Laat hen soms alleen. Ze zijn dan niet eenzaam. Ik ben ’s morgens altijd voor zeven uur op school. Ik kan dan met een mok koffie en een jazzmuziekje bergen verzetten. Als de eerste collega’s binnendruppelen heb ik veel gedaan en ben ik klaar voor de anderen.
- Geef hun de tijd om hun werk te doen. Er is voor mij weinig zo vervelend als gestoord worden tijdens de flow van mijn werk.
- Geef hun de tijd om te reageren als ze er klaar voor zijn. Je zult mij niet snel horen op vergaderingen. Ik denk na, ik orden en vorm mijn gedachten. Als ik echt iets te zeggen heb, hoor je mij wel. Die tijd kreeg ik vaak niet, waardoor ik ogenschijnlijk akkoord ging met zaken die ik eigenlijk niet wilde.
- Geef deze kinderen (en collega’s) de kans om nÃet mee te doen met carnavalsoptochten, feestelijke activiteiten en andere massale en lawaaierige zaken. Een lokaal waar getekend, gespeeld, gelezen en film gekeken kan worden, is al voldoende. Iedereen wordt dan gezien en iedereen kan doen waar hij of zij zich goed bij voelt. Zo’n lokaal heb ik weleens voorgesteld. De reactie was dat ‘iedereen het toch moet proberen’. Het waarom is mij nooit duidelijk geworden.
Dit onderwerp krijgt gelukkig steeds meer aandacht. Ik was ook heel blij toen Anton Horeweg mij vroeg het voorwoord te schrijven voor zijn nieuwe boek Als je leerling stil is. Als ‘beroepsintrovert’ voldeed ik graag aan deze vraag.
In stilte zit vaak meer geluid dan je denkt. Luister maar eens goed. We hebben veel te vertellen, maar wel als we er klaar voor zijn. Laat ons maar. Het maakt ons gelukkig. En dwing ons bovenal niet uit onze comfortzone. Dat maakt ons ongelukkig. Dat doen we wel als we er klaar voor zijn … of niet. En dat is ook weer goed. Want we willen toch dat alle kinderen erbij horen en mogen zijn wie ze zijn?
Door: Bertus Meijer, Onderwijsenzo
Gepubliceerd op 30 maart 2022.
